Tiêu chảy cấp do rotavirus "vào mùa"

Rotavirus là tác nhân gây bệnh tiêu chảy cấp thường gặp nhất trong mùa đông, chủ yếu lây lan qua đường phân - miệng. Tiêu chảy cấp do rotavirus dễ lây lan vì lượng virus thải ra trong phân rất lớn, hơn nữa rotavirus lại sống được trong môi trường tự nhiên như trên các bề mặt tiếp xúc của đồ chơi, mặt bàn ghế, trong nước và trên da...

Ai dễ mắc bệnh?

Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm rotavirus, tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi. Khi mắc bệnh lần đầu trẻ thường bị rất nặng và nhẹ dần ở các lần sau. Trong năm năm đầu đời, tất cả trẻ đều bị nhiễm virus này.

Theo các nhà chuyên môn, hiện nay bệnh tiêu chảy do rotavirus đang "vào mùa". Chỉ trong tháng 12/2009 tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM đã có 720 trẻ nhập viện do mắc bệnh tiêu chảy cấp, trong khi đó vào tháng 12/2008 chỉ có 600 ca.

Những triệu chứng chính

Trẻ mắc bệnh tiêu chảy trong thời gian này thường bị nôn, sau đó tiêu chảy, sốt vừa phải. Trẻ nôn rất nhiều vào ngày đầu và giảm bớt khi bắt đầu đi tiêu lỏng. Phân lúc đó sẽ toàn nước, có thể có màu xanh, đờm nhớt nhưng không có máu. Do bị nôn và đi tiêu lỏng nhiều (có thể đi tiêu phân lỏng hơn 20 lần trong ngày) nên trẻ rất dễ bị mất nước, nhanh chóng khô kiệt nếu không được chăm sóc kịp thời.

Đa số trẻ sẽ hết tiêu chảy sau 4 - 8 ngày, tuy nhiên vẫn có trẻ kéo dài tiêu lỏng đến hai tuần dù đã chơi và ăn trở lại. Biến chứng nguy hiểm của bệnh tiêu chảy là gây mất nước, nặng nhất là tử vong.

Điều trị khó

Bù nước là phương pháp điều trị cơ bản cho các bệnh nhân mắc bệnh tiêu chảy. Trong đó bù nước bằng đường miệng vẫn là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất (vì truyền dịch thì trẻ phải nhập viện và có nguy cơ sốc do truyền dịch). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chứng minh bù nước bằng đường miệng và truyền dịch đều có hiệu quả như nhau.

Tiêu chảy do rotavirus thường gây nôn, vì vậy việc điều trị cho trẻ gặp khó khăn hơn các loại bệnh tiêu chảy khác. Di chứng thường gặp sau thời gian mắc bệnh là trẻ sẽ bị suy dinh dưỡng. Vì vậy, khi trẻ nôn, các bà mẹ cần bình tĩnh và kiên trì cho trẻ uống nước, ăn các thức ăn loãng, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Tuy nhiên, trước khi cho trẻ ăn uống cần thay đồ mới, lau sạch các vết bẩn cho trẻ vì những vết bẩn bám trên người, quần áo trẻ cũng có thể làm trẻ ngửi thấy mùi, nôn tiếp. Cho trẻ nằm đầu cao hoặc ngồi, sau đó đút từng thìa tránh cho trẻ bị nôn. Nếu trẻ vẫn tiếp tục nôn thì đút chậm hơn. Sau khi trẻ khỏi bệnh, các bậc cha mẹ nên cho trẻ ăn thêm bữa để trẻ tăng cân và phát triển đầy đủ.

Theo các nhà chuyên môn, biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do rotavirus là uống vaccin. Đây là vaccin loại uống, dùng cho trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi.

Bệnh tiêu chảy do nhiều tác nhân gây ra, do vậy uống vaccin chỉ phòng được rotavirus nhưng vẫn có thể mắc các bệnh tiêu chảy do các tác nhân khác. Vì vậy, dù trẻ đã được uống loại vaccin này, các bậc cha mẹ vẫn cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh cho trẻ (ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh...), riêng người lớn cần duy trì thói quen rửa tay trước khi chế biến món ăn cho trẻ...

THÙY DƯƠNG